CAPI (Computer Assisted Personal Interviews) – czyli bezpośrednie wywiady kwestionariuszowe realizowane z wykorzystaniem przenośnego komputera. Dzięki wykorzystaniu laptopów możliwe jest prezentowanie w trakcie wywiadu zdjęć oraz materiałów multimedialnych. Zaletą tak realizowanych badań jest wysoka jakość otrzymywanych wyników, dzięki eliminacji podstawowych błędów ankieterskich związanych ze stosowaniem reguł przejść oraz kontroli logiczności udzielanych odpowiedzi. Badania te realizujemy również w wersji klasycznej to jest PAPI (Paper and Pencil Interviews), czyli standaryzowanych wywiadów kwestionariuszowych realizowanych metodą bezpośredniego kontaktu ankietera z badanym. W ramach tego paradygmatu badawczego – nazywanego ilościowym – dąży się do odkrywania prawdy o świecie w sposób systematyczny, standaryzowany, oparty na faktach, syntetyzujący, niesubiektywny i kumulatywny[1]. Jest to ugruntowana metoda badawcza, jej historyczne początki łączone są z badaniami przeprowadzonymi przez Arthura Bowley’a oraz Williama Benetta-Hursta w Wielkiej Brytanii w 1912 roku, dotyczącymi warunków życia klasy robotniczej w miastach Stanley oraz Reading; za najistotniejszy historycznie uważa się wkład George’a Gallupa, który w 1940 roku w ramach Spisu Ludności (1940 Population Census) przeprowadził badania na pięcioprocentowej próbie amerykańskiej populacji[2]. Zastosowanie metody ilościowej umożliwi dokonanie pomiaru z wykorzystaniem indeksów oraz skal, a w konsekwencji wdrożenie miar statystyki indukcyjnej. Taka strategia badawcza pozwala uzyskać odpowiedzi na pytanie, jakie wartości poszczególne zmienne przyjmują w określonych populacjach. Zaletą tej metody jest krótki czas realizacji badania oraz możliwość dotarcia do respondentów trudno osiągalnych (jak np. przedstawiciele klientów instytucjonalnych), a także duża swoboda kształtowania doboru próby z populacji generalnej oraz wysoka standaryzacja wynikająca z możliwości sprawowania stałej kontroli nad realizacją fazy terenowej badania.
CASI (Computer Assisted Self-Interviewing) – wspomagana komputerowo ilościowa technika polegająca na tym, że respondent samodzielnie wypełnia ankietę, wpisując swoje odpowiedzi do komputera znajdującego się w studiu firmy badawczej (względnie komputera dostarczonego przez pracownika tej firmy do preferowanej przez respondenta lokalizacji).
CATI (Computer Assisted Telephone Interviews) – wywiady realizowane telefonicznie ze wspomaganiem komputerowym. Zaliczamy je do badań kwestionariuszowych, które wywodzą się z neopozytywistycznego paradygmatu badawczego, aczkolwiek swoją rolę odegrały tu także paradygmat interpretatywny i krytyczny paradygmat postmodernistyczny. Zaletą tej metody jest krótki czas realizacji badania oraz możliwość dotarcia do respondentów trudno osiągalnych – takich jak przedstawiciele klientów instytucjonalnych, a także duża swoboda kształtowania doboru próby z populacji generalnej oraz wysoka standaryzacja wynikająca z możliwości sprawowania stałej kontroli nad realizacją fazy terenowej badania.
CAWI (Computer Assisted Web Interviews) – są to wywiady realizowane za pomocą Internetu, w których użytkownicy wypełniają ankietę zamieszczoną na stronie agencji. Ta metoda stosowana jest wówczas, gdy chcemy dotrzeć do środowiska internautów i zależy nam na krótkim czasie realizacji, a dysponujemy ograniczonym budżetem. Metoda ta uzupełniania jest przez panel użytkowników stworzony przez prerekrutację (pre–recruited panel for internet users) nazywany także panelem selekcyjnym (access panel). Panel ten to zbiór osób, które wyraziły zgodę na pozostawanie w gotowości do udziału w badaniach w zamian za gratyfikacje finansowe. Kontakty z uczestnikami panelu odbywają się nieregularnie, a respondent zapraszany jest do udziału w danym pomiarze tylko wówczas, jeśli spełnia on wymogi rekrutacyjne (socjodemograficzne lub psychograficzne) dla danego badania.
Coraz częściej wyżej wymienione metody są ze sobą łączone. Taki tryb badania określa się mianem mixed mode. Polega on na użyciu w jednym badaniu dwóch lub więcej różnych technik badawczych. W szczególności proponujemy łączenie wywiadów telefonicznych (CATI) z ankietami online (CAWI), łączenie wywiadów twarzą w twarz ze wspomaganiem komputerowym (CAPI) z wywiadami telefonicznymi (CATI). Przesłanką takiego zabiegu jest spodziewany niski współczynnik rekrutacji respondentów lub wzajemne skompensowanie słabości i uwypuklenie zalet metodologicznych użytych technik.
[1] J. Gerring, Social Science Methodology: A Criterial Framework, Cambridge University Press, Nowy Jork 2001, s. xv.
[2] M. Szreder, Statystyka w państwie demokratycznym, „Wiadomości Statystyczne”, 2009, 6, s. 7.
